اساسنامه نهضت آزادی ایران
بسمه تعالی
اساسنامه نهضت آزادی ایران
مقدمه:
نهضت آزادی ایران که در سال ۱۳۴۰ تأسیس شده، حزبی است سیاسی و ملی، مبتنی بر اعتقادات اسلامی برای نیل به هدف‌های مندرج در مرامنامه که برای مدت نامحدود تشکیل شده است و در این اساسنامه «نهضت» نامیده می‌شود.
ماده ۱ـ شرایط عضویت و وظایف عضو:
- تابعیت ایران و دارا بودن حداقل ۱۸ سال سن.
- تدین به اسلام، داشتن تعهد به مبارزات سیاسی ـ اجتماعی بر مبنای آموزه‌های اسلام و فعالیت مستمر در راه تحقق اهداف نهضت.
- دفاع از مبانی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران و کوشش برای پاسداری و تحقق آرمان‌های اصلی انقلاب و اجرای قانون اساسی.
- نداشتن سابقه عضویت یا فعالیت در احزاب ضد اسلامی و ضد ملی، مگر آن که تغییر رویه و عقیده در راستای اصول و مبان۬ ۶هضت محرز ڏردد.
- صلاحیت ا؎ل٧ق۬ ٨ طجغمطعۼ ٘ نداشتن سوء شهرت.
- قبول مرامنامه، اساسنامه و مصوبات نهضت، رعایت انضباط حزبی، تعهد پرداخت حق عضویت، شرکت منظم در جلسات و فعالیت‌های حزبی و نهادهای مورد تعهد و انجام دادن وظایف محوله حزبی.
- معرفی دو نفر از اعضای رسمی نهضت.
- گذراندن حداقل یک دوره سه ماهه در حوزه‌های مقدماتی
- نداشتن عضویت در سایر احزاب و سازمان‌های سیاسی.
تبصره۱: نهضت و اعضای آن نسبت به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ملتزم می‌باشند.
تبصره۲: همکاری یا همبستگی با سازمان‌های سیاسی ـ اجتماعی با تصویب شورای مرکزی نهضت بلامانع است.
تبصره۳: علاقه‌مندان به نهضت که سابقه فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی داشته باشند، به پیشنهاد یکی از دو کمیته تشکیلات تهران و استان‌ها و با تصویب هیأت اجرایی از گذرانیدن دوره مقدماتی معاف می‌شوند.
تبصره۴: عضویت همزمان هریک از اعضا در دو یا چند نهاد حزبی با تصویب نهاد مسئول بالاتر بلامانع است.
ماده ۲ـ ترتیب عضوگیری و لغو عضویت اعضا و مقررات انضباطی برطبق آئین‌نامه‌های انضباطی مصوب شورا می‌باشد.
ماده ۳ـ ارکان نهضت عبارتند از: (۱) کنگره (۲) شورای مرکزی (۳) هیأت داوری (۴) دفتر سیاسی با شعبه‌های مربوط و (۵) هیأت اجرایی با کمیته‌ها و حوزه‌های مربوط.
تبصره: عبارت «شورای مرکزی» در این اساسنامه معادل «هیأت رهبری» مندرج در قانون احزاب مصوب ۷/۶/۱۳۶۰ و آئین‌نامه اجرایی آن مصوب ۳۰/۳/۱۳۶۱ به کار برده می‌شود.
مبحث اول ـ کنگره
ماده ۴ـ کنگره بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در نهضت است که باید دست کم سالی یک بار در اردیبهشت ماه تشکیل شود. اعضای شرکت کننده در کنگره عبارتند از : اعضای شورای مرکزی، هیأت داوری، دفتر سیاسی و هیأت اجرایی و یک نماینده از هر حوزه تهران، شهرستان و خارج از کشور. انتخاب و معرفی نمایندگان کنگره باید زودتر از دو هفته قبل از تاریخ تشکیل کنگره انجام گیرد.
تبصره۱: در صورتی که تعداد اعضای حوزه بیش از هفت نفر باشد، حوزه می‌تواند دو نماینده به کنگره معرفی کند.
تبصره۲: هر حوزه یک نفر و حوزه‌های بیش از هفت نفر می‌توانند تا دو نفر ناظر به کنگره معرفی کنند. ناظران حق ارائه پیشنهاد و اظهارنظر در جلسات کنگره دارند، ولی حق رأی ندارند.
تبصره۳: شورای مرکزی می‌تواند با پیشنهاد هیأت اجرایی درجلسه افتتاحیه کنگره از همفکران، علاقه‌مندان و خبرنگاران برای حضور در جلسه و استماع گزارش عمومی و سیاسی دعوت کند.
تبصره۴: ش٨رای مرکزی موظف است که ت؇ریختٴکیل کٶگره۰رط ؝داقل شش هفته قبل از تشکیل آن به اطلاع مسئولان مربوط و اعضا برساند.
تبصره۵: افرادی که از طرف حوزه‌ها برای عضویت در کنگره معرفی می‌شوند باید سابقه دو سال عضویت در نهضت را داشته باشند، ولی در شرایط ویژه به پیشنهاد هیأت اجرایی و تصویب شورای مرکزی، اعضای جدید با سابقه یک سال نیز پذیرفته می‌شوند.
تبصره ۶: شورای مرکزی در شرایط خاصی می‌تواند از کلیه اعضا نهضت به عنوان اعضای اصلی و ناظر جهت تشکیل کنگره دعوت به عمل آورد.
تبصره۷: در موارد اضطراری شورای مرکز می‌تواند براساس گزارش کتبی توجیهی دفتر سیاسی یا هیأت اجرایی یا یک سوم اعضای شورای مرکزی، با اکثریت رأی سه چهارم کل اعضای شورا، زمان تشکیل کنگره را تا یک سال (ولو به طور مکرر) به تأخیر بیاندازد. ارکان منتخب آخرین کنگره به وظایف خود تا تشکیل کنگره بعد ادامه خواهند داد.
ماده ۵ـ کنگره با حضور حداقل دو سوم اعضا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن با اکثریت مطلق آرا اتخاذ می‌شود و تا هنگامی که بیش از نیمی از اعضا در جلسه حضور داشته باشند، رسمیت آن حفظ می‌گردد. به جز در مورد تغییر موارد اساسنامه و اصول مرامنامه وهمچنین انحلال نهضت که حداقل رأی دو سوم اعضای حاضر لازم خواهد بود.
تبصره۱: قسمت‌هایی از اصول مرامنامه و یا مواد اساسنامه که ماهیت عقیدتی نهضت را مشخص می‌کند، قابل تغییر یا اصلاح نیست.
تبصره۲: در صورتی که جلسه کنگره به علل پیش بینی نشده و با شرایط اضطراری رسمیت حاصل نکند، هیأت اجرایی نهضت موظف به دعوت از اعضا و تشکیل کنگره در اولین فرصتی که به تصویب شورای مرکزی برسد، می‌باشد. رعایت ماده ۵ این اساسنامه در دعوت مجدد هیأت اجرایی ضروری است. در صورت عدم احراز حد نصاب برای بار دوم، با پیشنهاد تاریخ کنگره توسط هیأت اجرایی و تصویب شورای مرکزی برای بار سوم، جلسه کنگره با حضور هر تعداد از اعضا رسمیت خواهد یافت.
ماده ۶ـ وظایف و اختیارات کنگره به شرح زیراست:
- استماع نطق افتتاحیه و گزارش عمومی دبیرکل نهضت و گزارش شورای مرکزی درباره عملکرد شورای مرکزی، دفتر سیاسی و هیأت اجرایی و اظهارنظر درباره گزارش‌ها.
- استماع گزارش هیأت داوری.
- بررسی، تکمیل یا اصلاح و تصویب قطعنامه پیشنهادی شورای مرکزی مشتمل بر خط مشی کلی، مواضع سیاسی و خط مشی تشکیلاتی نهضت.
- تجدیدنظر در اصول مرامنامه یا مواد اساسنامه به پیشنهاد شورای مرکزی یا به درخواست حداقل یک سوم اعضای کنگره.
- تص٨یب تعداد نمایندگا۶ ؇ستان‌هادٱ ٴوراۜ ٵرڹزۼ طبق ماده ۹).
- انتخاب اعضای شورای مرکزی که مدت عضویت آنان سپری شده است و نیز انتخاب اعضای هیأت داوری با رأی کتبی.
تبصره ۱: در صورت پیشآمدهای غیرمترقبه یا ضرورت اتخاذ تصمیم‌های فوری و تغییرات مهم در مبانی و مواضع و خط مشی مصوب، کنگره فوق‌العاده می‌تواند بنا به تصویب شورای مرکزی یا تشخیص دبیرکل یا درخواست کتبی بیش از نصف اعضای نهضت تشکیل شود. دعوت برای تشکیل کنگره فوق‌العاده با اطلاع قبلی یک ماهه به وسیله هیأت اجرایی و با امضای دبیرکل صورت می‌گیرد. آئین‌نامه تشکیل و اداره کنگره فوق‌العاده، همانند آئین‌نامه کنگره عادی خواهد بود.
تبصره۲ : انحلال نهضت تنها از طریق تشکیل کنگره فوق‌العاده و با رعایت تبصره ۱ ماده ۶ ممکن است. تصمیم‌گیری در مورد انحلال نهضت منوط به رأی حداقل دو سوم اعضای حاضر درجلسه خواهد بود.
تبصره۳: در صورت انحلال نهضت، همه اموال و دارایی‌های نهضت، پس از وصول مطالبات و پرداخت دیون آن، با تصویب کنگره به یکی از مؤسسات خیریه یا فرهنگی اهدا می‌شود. برای تحقق این منظور، کنگره سه نفر از اعضا را به عنوان هیأت تصفیه انتخاب می‌کند.
ماده ۷ ـ تا هنگامی که اعضای جدید هر یک از نهادهای نهضت انتخاب نشده باشند، اعضای موجود باید به وظایف خود ادامه دهند.
ماده ۸ـ هریک از نهادهای هیأت داوری، دفترسیاسی و شعبه‌های آن، هیأت‌اجرایی و کمیته‌های آن و حوزه‌ها طبق آئین‌نامه‌هایی اداره می‌شوند که از طرف همان نهاد تهیه و پس از تاأیید نهادهای بالاتر به تصویب شورای مرکزی رسیده باشد.
مبحث دوم ـ شورای مرکزی
ماده ۹ـ شورای مرکزی از افراد زیر تشکیل می‌شود:
- پانزده نفر عضو اصلی برای مدت دو سال از اعضای نهضت در تهران و یک عضو اصلی برای مدت یک سال از هر یک از شهرستان‌هایی که نهضت در آن‌ها تشکیلات رسمی داشته باشد، مشروط برآن که حداقل دو سال سابقه عضویت داشته باشند.
- سه نفر عضو علی‌البدل برای مدت یک سال از اعضای نهضت در تهران و یک نفر عضو علی‌البدل برای مدت یک سال از هر یک از استان‌هایی که نهضت درآن‌ها تشکیلات رسمی داشته باشد.
- به منظور بهره‌گیری از تجربیات اعضای با سابقه نهضت که نمی‌توانند به طور منظم در جلسات شورای مرکزی شرکت کنند، کنگره می‌تواند یک تا سه نفر را به عنوان عضو افتخاری شورای مرکزی با رأی مثبت دو سوم اعضای حاضر در جلسه کنگره برای مدت دو سال و با دارا بودن حقوق اعضای رسمی شورای مرکزی انتخاب کند.
تبصره۱: ب؇ ؊و،هبه ؊ع؏ا؏ هعٖا۬ ٖهؖت۰وح٘زه‌ها در یک استان، تعداد اعضای اصلی شورای مرکزی از آن استان می‌تواند با پیشنهاد شورای مرکزی و تصویب کنگره، تا سه نفر افزایش یابد.
تبصره۲: ضرورت و نیاز معرفی و انتخاب اعضای علی‌البدل توسط کنگره مشخص می‌شود.
ماده ۱۰ـ جلسات شورای مرکزی به طور عادی ماهی یک بار تشکیل می‌شود و با حضور دو سوم اعضا رسمیت می‌یابد، ولی تصمیمات آن با رأی اکثریت مطلق آرای اعضای اصلی حاضر در جلسه معتبر است.
تبصره : در صورت لزوم، جلسه شورای مرکزی به پیشنهاد دبیرکل، دفترسیاسی، هیأت اجرایی و یا درخواست حداقل یک سوم اعضای شورای مرکزی، به صورت فوق‌العاده تشکیل می‌شود.
ماده ۱۱: در هر کنگره، نصف به اضافه یک اعضای تهران که مدت دو سال عضویت آن‌ها سپری شده است و همه اعضای علی‌البدل تهران و نیز همه اعضای اصلی و علی‌البدل شهرستان‌ها از میان نامزدهای معرفی شده توسط اعضای کنگره با رأی کتبی انتخاب می‌شوند. نامزد شدن اعضایی که در کنگره عضویت ندارند، بلامانع است.
تبصره ـ در اولین کنگره که پس از تصویب این اساسنامه تشکیل می‌گردد و کنگره‌هایی که با فاصله دو سال و بیشتر تشکیل می‌گردد، انتخاب اعضای شورا براساس ماده ۹ بوده و در کنگره دوم تعداد ۷ نفر (نصف نقصانی افراد) از اعضای اصلی تهران به قید قرعه حذف و به جای آن انتخابات جدید صورت می‌گیرد و در کنگره‌های بعدی، انتخاب اعضای شورا بر طبق ماده ۱۱ خواهد بود.
ماده ۱۲ـ شورای مرکزی دارای یک رئیس، یک نایب رئیس و یک منشی می‌باشد که در اولین جلسه شورای مرکزی پس از تشکیل کنگره با رأی اکثریت مطلق اعضای حاضر در جلسه انتخاب می‌شوند.
تبصره۱: رئیس شورای مرکزی، دبیرکل نهضت است و جلسات شورای مرکزی را بر اساس وظایف و اختیارات مندرج در ماده ۱۳ و۱۴ اداره می‌کند.
تبصره۲: شرکت رؤسای دفتر سیاسی و هیأت اجرایی در صورتی که عضو شورای مرکزی نباشند، بدون داشتن حق رأی در شورا الزامی است.
ماده ۱۳ ـ وظایف و اختیارات دبیرکل:
- اداره جلسات شورا و پیگیری اجرای مصوبات شورا و کنگره.
- سخن‌گوی رسمی و پاسخ‌گو در مقابل مراجع قانونی.
- امضای احکام مسئولین و مکاتبات رسمی.
- تهیه برنامه راهبردی و خط مشی با همکاری رئیس دفترسیاسی و رئیس هیأت اجرایی و ارائه به شورای مرکزی جهت بررسی و تصویب.
- نظارت بر عملکرد ارگان‌های مختلف و هماهنگی بین آن‌ها.
- پیشنهاد نایب رئیس و منشی شورای مرکزی جهت بررسی و تصویب.
پیشنهاد رئیس هیأت اجرایی ب٧ شورای مرکزی جهت برءسی و ؊ص٨ی٨.
تظصره: ٶح٘ه اداره جلسات شورا و نظارت بر عملکرد ارگان‌های مختلف و هماهنگی بین واحدها طبق آئین‌نامه‌هایی خواهد بود که توسط دبیرکل تهیه و به تصویب شورای مرکزی می‌رسد.
ماده ۱۴- وظایف و اختیارات شورای مرکزی به شرح زیر است:
- تبیین و تفصیل قطعنامه مصوب کنگره شامل خط مشی تشکیلاتی، مواضع و خط مشی سیاسی و تدوین و ابلاغ آن به نهادهای مربوط.
- بررسی و تصویب برنامه‌های سیاسی و اجرایی سالانه نهضت که توسط دبیرکل با هماهنگی رؤسای دفتر سیاسی و هیأت اجرایی تهیه و ارائه می‌شود.
- نظارت و مراقبت بر اجرای سیاست‌های کلی و خط مشی‌های مصوب و اداره امور نهضت.
- انتخاب اعضای دفتر سیاسی با رأی کتبی در اولین فرصت طبق ماده ۱۷ اساسنامه.
- انتخاب رئیس هیأت اجرایی با پیشنهاد دبیرکل و انتخاب اعضای هیأت اجرایی با پیشنهاد رئیس هیأت اجرایی با رأی کتبی طبق ماده ۱۹ اساسنامه.
- استماع گزارش‌های ماهانه دفتر سیاسی و هیأت اجرایی و اظهارنظر و اتخاذ تصمیم درباره پیشنهادهای آن‌ها.
- تهیه گزارش عملکرد سالانه، پیش نویس قطعنامه برای بررسی و تصویب کنگره
- تعیین تاریخ تشکیل کنگره و تصویب برنامه آن.
- تصویب آیین‌نامه‌های داخلی به پیشنهاد هیأت داوری، دفتر سیاسی یا هیأت اجرایی.
- بررسی تغییرات و اصلاحات مرامنامه و اساسنامه پیشنهاد شده از طرف دفتر سیاسی یا هیأت اجرایی برای پیشنهاد به کنگره.
- بحث و تصمیم‌گیری در موارد ضروری دیگر
تبصره : مواردی که در این اساسنامه پیش بینی‌نشده است و نیز اصلاحات ضروری که فوریت داشته باشد، با پیشنهاد کتبی دفتر سیاسی یا هیأت اجرایی و تصویب دو سوم اعضای شورای مرکزی به طور موقت تا تشکیل کنگره آینده قابل اجرا بوده و دبیرکل موظف خواهد بود که این گونه مصوبات را به اطلاع هیأت داوری برساند. شورای مرکزی موظف است مصوبات مذکور را در دستور جلسه اولین کنگره قرار دهد.
- شورا از بین اعضای خود، در صورت الزام قانونی، تعدادی را به عنوان هیأت رهبری به وزارت کشور جهت تطبیق با قوانین معرفی می‌نماید.
مبحث سوم ـ هیأت داوری
ماده ۱۵ـ هیأت داوری متشکل از سه عضو اصلی و یک عضو علی‌البدل می‌باشد که توسط کنگره از میان اعضای قدیمی و با صلاحیت نهضت، برای مدت دوسال انتخاب می‌شوند.
ماده ۱۶ـ وظایف واختیارات هیأت داوری به شرح زیر است:
- دریافت گزارش‌های تخلفات و شکایات داخلی اعضا علیه یکدیگر یا علیه نهادهای نهضت.
- رسیدگی به اختلافات و شکایات دریافت شده و صدور حکم.
- رسیدگی نهایی و صدور حکم در مورد لغو عضویت اعضا که از طرف هیأت اجرایی پیشنهاد می‌شود.
- مراقبت بر اجرای اساسنامه و گزارش موارد تخلف به کنگره.
تبصره ۱: مرجع رسیدگی به شکایات و اختلافات نهادهای نهضت، اولین نهاد سازمانی بالاتر می‌باشد.( شورای مرکزی در مورد دفتر سیاسی و هیأت اجرایی، دفتر سیاسی در مورد شعبه‌های مربوط و هیأت اجرایی در مورد کمیته‌ها و حوزه‌ها).
تبصره۲: نحوه کار هیأت داوری براساس آئیننامهای خواهد بود که توسط هیأت داوری تهیه شود و به تصویب شورای مرکزی برسد.
مبحث چهارم ـ دفتر سیاسی
ماده ۱۷ـ دفتر سیاسی مرکب از ۹ عضو اصلی و دو عضو علی‌البدل از میان اعضای بصیر در امور سیاسی و اجتماعی می‌باشد که توسط شورای مرکزی با رأی کتبی برای مدت یک سال انتخاب می‌شوند و موظفند که حداقل هفته‌ای یک بار تشکیل جلسه دهند.
تبصره۱: دبیرکل، رئیس هیأت اجرای۬ ٨ ۵سئول کمیته آم٨زش ٨ ٞژوه ٧ز`اعضطی۰ثطبغ ؟فتر سیاسی می‌باشند.
تبصره ۲: فعالیت دفتر سیاسی طبق آئیننامهای خواهد بود که از طرف دفتر سیاسی تهیه شده و به تصویب شورای مرکزی رسیده باشد.
ماده ۱۸ـ وظایف و اختیارات دفتر سیاسی به شرح زیراست:
- تعیین مواضع سیاسی نهضت بر مبنای خط مشی و سیاست کلی مصوب کنگره و تبیین و تدوین شده از طرف شورای مرکزی با توجه به تحلیل رویدادها و جریان‌های داخل و خارج کشور.
- اعلام نظر در مورد مسائل و رویدادهای سیاسی، از جمله پیشنهادهای هیأت اجرایی که محتوای سیاسی دارد.
- تهیه و تصویب تحلیل‌ها، بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های سیاسی نهضت.
- بررسی و تصویب نشریات نهضت و صدور اجازه چاپ و نشر کتاب‌های دیگری که توسط کمیته انتشارات منتشر می‌شود.
- تشکیل شعبه‌های «اطلاعات و ارتباطات سیاسی» و «تحقیقات سیاسی».
- برقراری و حفظ ارتباط با سازمان‌ها، احزاب، شخصیت‌ها و مقامات در چارچوب مصوبات شورای مرکزی و دفترسیاسی.
مبحث پنجم ـ هیأت اجرایی
ماده ۱۹ـ هیأت اجرایی مرکب از هفت عضو است که برای مدت یک سال از طرف شورای مرکزی انتخاب می‌شوند و باید حداقل هفته‌ای یک بار تشکیل جلسه دهند.
ماده ۲۰ـ وظایف و اختیارات هیأت اجرایی در چارچوب خط مشی و مواضع و برنامه‌های مصوب شورای مرکزی به شرح زیر است:
- تعیین مسئول هر یک از کمیته‌ها از میان اعضای خود و تصویب تعداد و تعیین اعضای هر یک از کمیته‌ها به پیشنهاد مسئول آن کمیته.
- اجرای مصوبات شورای مرکزی و دفترسیاسی.
- برنامه‌ریزی، ایجاد هماهنگی، پیگیری، نظارت و ارزشیابی کار کمیته‌ها.
- اداره دبیرخانه.
- تهیه و ارائه گزارش ماهانه از فعالیت‌های هیأت اجرایی و کمیته‌ها به شورای مرکزی.
- تهیه آیین‌نامه‌های تشکیلاتی برای پیشنهاد به شورای مرکزی.
- تهیه و ارائه برنامه سالانه هیأت اجرایی و بودجه نهضت برای پیشنهاد به شورای مرکزی.
- دعوت نمایندگان کنگره و ترتیب دادن جلسات آن براساس برنامه مصوب شورای مرکزی.
- انجام دادن سایر امور اجرایی نهضت.
تبصره : کلیه اقدامات بیرونی هیأت اجرایی که دارای آثار سیاسی باشد، منوط به تصویب قبلی دفتر سیاسی است.
ماده ۲۱ ـ کمیته‌های هیأت اجرایی عبارتند از : (۱) تشکیلات استان تهران (۲) تشکیلات استان‌ها و خارج از کشور (۳) آموزش و پژوهش (۴) تبلیغات و روابط عمومی (۵) انتشارات (۶) مالی.
تبصره ۱: در صورتی که هیأت اجرایی تشکیل کمیته‌های دیگری را ضروری بداند، می‌تواند آن را با توجه به تبصره زیر ماده ۱۴ به شورا۬ ۵رکز۬ پیشنها؏ کند.
تبصؑه ۲
٧ر`یک ؗز۰کٵیغه“ها به طور عادی در هفته یک جلسه تشکیل می‌دهد.
ماده ۲۲ ـ رئیس هیأت اجرایی مسئول اداره جلسات هیأت اجرایی، ایجاد هماهنگی در تهیه و اجرای برنامه کار کمیته‌ها و پیگیری و نظارت برحسن اجرای آن‌ها از طریق دبیر هیأت اجرایی است.
ماده ۲۳ـ وظایف دبیر هیأت اجرایی به شرح زیر است:
- تهیه صورت‌جلسات هیأت اجرایی.
- پیگیری و نظارت بر عملکرد کمیته‌ها، بر اساس مصوبات هیأت اجرایی و برنامه‌های مصوب و دادن گزارش به رییس هیأت اجرایی.
ماده ۲۴– کمیته تشکیلات
هر یک از دو کمیته «تشکیلات استان تهران» و «تشکیلات استان‌ها و خارج از کشور» دارای پنج تا هفت عضو و وظایف آن به شرح زیر است:
- اداره شعبه‌های تشکیلاتی، توسعه و عضوگیری.
- برقراری هماهنگی بین واحدهای تشکیلاتی.
- بررسی صلاحیت داوطلبان عضویت.
- معرفی افراد لازم برای عضویت در سایر کمیته‌ها، شعبه‌ها و حوزه‌ها.
- تشکیل و اداره کلاس‌های آموزشی و برگزاری سمینارها با هماهنگی کمیته‌های آموزش و پژوهش و تبلیغات و روابط عمومی.
- جلب همکاری و فعال ساختن اعضا در اجرای برنامه‌های نهضت.
- شناسایی، ایجاد ارتباط و جلب همکاری علاقه‌مندان و همفکران نهضت.
- اجرای مطالعات تشکیلاتی برای بهبود بافت تشکیلاتی و بالا بردن کارآیی مجموعه تشکیلاتی نهضت و ارائه نتایج مطالعات به هیأت اجرایی.
- رسیدگی به تخلفات اعضا و اعزام بازرس به هریک از واحدهای مربوط و (درصوت لزوم) ارجاع گزارش به هیأت داوری.
- تهیه آئین‌نامه‌های انضباطی و تشکیلاتی برای پیشنهاد به هیأت اجرایی جهت تصویب شورای مرکزی و اجرای آیین‌نامه‌های مصوب.
- ارزشیابی عملکرد اعضا و تسلیم گزارش آن به هیأت اجرایی.
همکاری با کمیته آموزش وپژوهش در امور مربوط به آموزش تشکیلاتی.
تبصره۱: بررسی صلاحیت داوطلبان عضویت، پس از بررسی و اظهارنظر شعبه تحقیق، در هر یک از دو کمیته تشکیلات انجام می‌گیرد. شعبه یا شعبه‌های تحقیق که سه تا پنج عضو به تشخیص کمیته‌های تشکیلات و تصویب هیأت اجرایی خواهد داشت، بر اساس آیین‌نامه‌هایی عمل می‌کنند که به پیشنهاد کمیته‌های مزبور و تأیید هیأت اجرایی به تصویب شورای مرکزی برسد.
تبصره ۲: اداره شعبه‌های تشکیلاتی در تهران و استان‌ها و خارج از کشور به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف کمیته‌های مربوط تهیه شود و پس از تایید هیأت اجرایی به تصویب شورای مرکزی برسد.
ماده ۲۵ـ کمیته آموزش و پژوهش دارای سه تا پنج عضو بوده و وظایف آن به شرح ز۬ر است:
مطالعه و تهیه مط٧ل٨ آمٸزشی۰مٸر؟ نیاز اعضا و علاقه‌مندان در زمینه‌های اعتقادی، سیاسی و تشکیلاتی.
تشکیل کلاس گویندگان و آموزش آنان برای گویندگی حوزه‌ها و سایر واحدهای تشکیلاتی و جلسات.
همکاری با کمیته تشکیلات استان تهران برای تعیین محتوای کلاس‌های آموزشی.
ماده ۲۶ـ کمیته تبلیغات و روابط عمو
ماده ۲۷ـ کمیته انتشارات دارای سه تا پنج عضو بوده و وظایف آن به شرح زیر است:
انتشار کتاب‌های سیاسی، عقیدتی و اجتماعی در راستای اهداف و برنامه‌های مصوب نهضت، با توجه به بند ۴ ماده ۱۸.
انتشار کلیه اطلاعیه‌ها، بیانیه‌ها و تحلیل‌های مصوب نهضت.
ماده ۲۸ـ کمیته مالی دارای سه تا پنج عضو بوده و وظایف آن به شرح زیر است:
تأمین درآمد از طریق دریافت حق عضویت، پذیرش کمک‌های داوطلبانه مالی از منابع مشروع قانونی با تصویب هیأت اجرایی، شهریه مشارکت در کلاس‌ها و فروش نشریات و سایر وسایل فرهنگی از قبیل کتاب، جزوات، مطبوعات، نوارهای صوتی و تصویری و مشابه آن‌ها.
پرداخت هزینه‌ها برطبق آیین‌نامه مصوب شورای مرکزی.
حفظ اموال نهضت و ثبت آن‌ها در دفتر اموال.
اداره دفاتر نهضت و انجام دادن امور کارپردازی و کارگزینی بر طبق آیین نامه مصوب شورای مرکزی.
تنظیم دفاتر مالی و نگهداری حساب‌ها.
تنظیم بودجه بر اساس پیشنهاد کمیته‌ها وتسلیم گزارش‌های سه ماهه و سالانه به هیأت اجرایی برای ارائه به شورای مرکزی.
تبصره۱: این کمیته باید با تدابیر خاص و ایجاد و تقویت قسمت‌های مذکور در بند ۲، نهضت را از نظر نیازهای مالی خودکفا سازد.
تبصره۲: با توجه به این که نهضت سازمانی سیاسی و ماهیتاً غیرتجاری است، مجاز به مشارکت در عملیات تجار
