طی سخنانی در سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی
محمد توسلی عضو شورای مرکزی نهضت آزادی به بررسی عملکرد این تشکل پرداخت
تهران- خبرگزاری کار ایران
سلسه نشستهای بررسی احزاب ایران این هفته چهارشنبه با حضور ؛ عضو حزب نهضت آزادی در دفتر سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی با موضوع بررسی حزب نهصت آزادی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار” ایلنا” محمدتوسلی در این نشست در خصوص روند بررسی نهضت آزادی گفت: من نهضت آزادی را به دو بخش تقسیم میکنم، یک بخش ساختاری است و بخش دوم آن مبانی اندیشه نهضت و تفکری است که در این ۶۰ سال گذشته از شهریور ۲۰ بخصوص در قالب نهضت آزادی از سال ۴۰ مطرح بوده است و به امروز تداوم دارد .
وی در خصوص تاسیس نهضت آزادی افزود: در دهه ۴۰ بعد از تاسیس نهضت آزادی تا سال ۴۴ اولین دوره تاریخی است که نهضت فعالیت داشته و شاید این دوره را بتوان به چند بخش تنظیم کنیم.
توسلی افزود: یک بخش از همان اردیبهشت سال ۴۰ است که فعالیت آغاز می شود و تا اواسط سال ۴۱ یا بهمن ماه سال ۴۱ فعالیت علنی و گسترده انجام می داد و در این دوران نهضت دفتر داشت.
وی ادامه داد: نهضت توانست در دانشگاه عضو گیری کند و شاخه دانشجویان و ادارات تشکیل داده بود و نقش مهمی را در آن مقطع تاریخی ایفا کرده بود.
توسلی در خصوص دوره دوم تاریخی نهضت آزادی تصریح کرد : از بهمن سال ۴۱ هم زمان با رفراندوم شاه و ملت با آن بیانیه تاریخی که نهضت در آستانه برگزاری رفراندوم داد، سران نهضت بازداشت شدند، بنابراین از این تاریخ تا اواسط سال ۴۳ تقریبا فعالیتهای نهضت نیمه علنی انجام می شود .
وی افزود : بازداشت سران نهضت منجر به این شد که بعد از ۱۵ خرداد دادگاه نظامی تشکیل شود و حدود ۱۰ نفر از پایه گذاران و فعالان نهضت در آن دادگاه محاکمه شدند و به حبسهای طولانی از ده سال تا دو سال محکوم شدند.
توسلی با اشاره به دوران سرکوب رژیم پهلوی اظهار داشت: از سال ۴۳ تا حدود سال ۵۵ دوران سرکوب نظام بود، دورانی که سران نهضت در زندان و تبعید بسر می برند و رژیم کاررا به جایی رسانید که در ۱۵ خرداد همانطور که میدانید یک نقطه عطفی است که همه سازمان های سیاسی به این نتیجه رسیدند که دیگردوره مبارزات قانونی به سرآمده است و همه مستقل از هم که این از نظر تاریخی قابل توجه است، حتی گروههای درونی نهضت در داخل و خارج از کشور به این جمع بندی می رسند که باید تدارک مبارزه مسلحانه و مخفی را بکنند.
وی در خصوص تشکیل سازمان مجاهدین خلق گفت: از همان زمان یعنی سالهای ۴۴ عده ای مطالعات مقدماتی را آغاز کردند و سازمانی که بعدا در سال ۵۰ با عنوان مجاهدین خلق معرفی می شود که این گروه بعد از مطالعات زیربنایی و آموزشهای گسترده در سال ۵۰ عملیات نظامی را آغاز می کنند که موجب دستگیریهای گسترده می شود .
توسلی ادامه داد: مجموعه حرکات مسلحانه از سال ۵۰ تا ۵۴ عملا سرکوب می شود و عملا گروههای مارکیستی و اسلامی قادر به ادامه فعالیت نیستند .
وی با اشاره به تغییر ایدئولوژیک سازمان مجاهدین خلق گفت: از سال ۵۴ بعد از تغییر مواضع ایدئولوژیک در سازمان مجاهدین موجب یاس و ناامیدی در جنبش اسلامی در داخل کشور و همچنین خارج از کشور بوجودآمد .
توسلی در ادامه افزود: از سال ۵۶ حلقه ای توسعه پیدا کرد با عنوان جنبش مسلمانان ایران که توسط نشریات تحلیلی می خواستند جنبش را هدایت کنند، به خصوص قشرهای تحصیل کرده که دنبال اطلاعات و تحلیل بودند.
عضو نهضت آزادی در خصوص مدیریت انقلاب در آن دوره گفت: از سال ۵۶ نهضت آزادی به تدریج در داخل، بخش قابل ملاحظه ای از مدیریت انقلاب را بر دوش میگیرد، به طوری که کمتر حادثهای است که رهبران نهضت درآن مدیریت نداشته باشند.
توسلی در ادامه گفت: با توجه به نقشی که رهبران نهضت و روشنفکران دینی به طور عام در مدیریت انقلاب داشتند و رهبری انقلاب با ترکیب روحانیت و همین روشنفکران دینی, مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت انتخاب میشوند و جمعی از اعضای نهضت و نیروهای ملی و مسلمان در کابینه دولت موقت قبول مسوولیت میکنند، این افراد در شورای انقلاب صلاحیتشان تصویب می شود و حکمشان هم از رهبر فقید انقلاب دریافت میکنند .
توسلی در خصوص فضایی که در آن دوران علیه نهضت آزادی بوجود آوردند، اظهار داشت: نهضت آزادی به دنبال این بود که افکار و اندیشه های خودرا که همان مطالبات تاریخی مردم است، پیاده کند ولی به دلایلی دولت موقت نتوانست در مقابل فضایی که بوجود میآید، مقاومت کند و پس از نه ماه مجبور به استعفا شد و متعاقب آن دولت شورای انقلاب تشکیل می شود.
توسلی در خصوص اندیشه های نهضت در دهه ۶۰ گفت: در طول دهه ۶۰ نهضت آزادی در جایگاه اپوزیسیون نظام کوشش کرد که به رسالت تاریخی خود عمل کند و از اصول آرمانهای اولیه انقلاب پاسداری و از انحراف انقلاب جلوگیری کند و شما تمام مواضع نهضت را ببینید، اصول و مبانی آنها پاسداری از آرمانهای اولیه انقلاب و جلوگیری از انحراف آن است.
به گفته توسلی رویدادهای دهه ۶۰ باعث شد که جامعه بسته شود و آن آرمانهایی که مردم به دنبال آن بودند که جامعه آزادی داشته باشند، متاسفانه کمرنگ شد، مطبوعات بسته و مردم نتوانستند آزادی بیان و آزادی اجتماعات داشته باشند، همان طور که در قانون پیش بینی شده بود. به تدریج فعالیت احزاب متوقف شد و فقط نهضتآزادی ایران توانست مقاومت کند.
وی در خصوص فعالیت نهضت در آن دوران افزود: در همین دوران نهضت در انتخابات شرکت می کرد و از همین آرمانها در مقطع انتخابات دفاع می کرد.
توسلی با اشاره به اقدامات نهضت پس از بسته شدن دفتر حزب در سال ۶۷ گفت: یکی از اقداماتی که در سال ۶۷ یعنی بعد از بسته شدن دفتر حزب انجام شد, بعد از اینکه آقای هاشمی رفسنجانی رئیسجمهوری شد و با توجه به مواضع اقتصادی که داشتند، نامه سرگشاده ای بود که بعدها به نامه ۹۰ امضایی معروف شد . جمع کثیری از شخصیتهای دینی و سیاسی آن را امضا کرده بودند که از آن جمع ۲۴ نفر بازداشت شدند .
وی ادامه داد : این دوارن بازداشت ها در همان شرایطی بود که سعید امامی در وزارت اطلاعات بود و شرابط بسیار سنگینی بر این بازداشت شدگان گذشت و این یک تجربه تلخ آن دوران بود.
توسلی افزود: ۱۲ نفر از بازداشت شدگان در دادگاه های دربسته بدون حضور وکیل و بدون اینکه شرایط قانونی اجرا شود، محکوم شدند .
عضو نهضت آزادی در خصوص فعالیت نهضت بعد از سال ۷۹ اظهار داشت: تا سال ۷۹ فعالیتها به صورت محدود ادامه داشت، شرکت در انتخابات شوراهای اول و تشکیل ائتلاف نیروهای ملی- مذهبی و شرکت در انتخابات مجلس ششم یکی از فعالیت های نهضت آزادی بود.
توسلی در خصوص بازداشت شدگان در سال ۷۹و۸۰ گفت: عده ای نمیخواستند این مجموعه در انتخابات شرکت داشته باشند و نه آقای خاتمی آرای بالا داشته باشند، مجموع تحلیلها نشان میداد از جمله به این علت، بازداشتهای وسیع صورت گرفته است.
توسلی با اشاره به بازداشتهای سال ۸۰ اظهار داشت: ۴۵ نفر از اعضای نهضت و علاقمندان که به نوعی با نهضت ارتباط داشتند، بازداشت شدند و این بازداشتهای گسترده که به اتهامات سنگینی از جمله اتهام براندازی و اقدام علیه امنیت ملی صورت گرفت که در رسانه ها هم منعکس شد.
توسلی در خصوص حکم” غیرقانونی بودن” حزب نهضت آزادی توضیح داد: بعد از این وقایع در حکم اولیه نهضت آزادی را غیر قانونی اعلام کردند و برخوردهای شدیدی داشتند که ما غیرقانونی هستیم ولی ما همیشه اظهار کردیم که ما یک حزب قانونی هستیم و هنوز حکم قطعی نشده است و به فرض اینکه حکم ما قطعی بشود، دادگاه انقلاب صالح به رسیدگی برای جرائم سیاسی نیست.
توسلی افزود: ما گفتیم که هر رایی در خصوص این موضوع بدهید، ما آن را غیر قانونی میدانیم، در تمام این مدت نهضت به فعالیت خود ادامه داده است و طبیعتا با محدودیتهایی که داشته کوشش کرده و در عرصه های سیاسی از مواضعش که همان مواضع و مطالبات تاریخی مردم است، دفاع و به آنها عمل کند.
وی با اشاره به صحبتهای مهندس بازرگان در اولین سالگرد انقلاب گفت: نهضت آزادی ایران همان طور که مهندس بازرگان در سالهای بعد از انقلاب گفتند؛ جنگ ما با حاکمیت، جنگ قدرت نیست، جنگ ما جنگ حجت است، یعنی همان ارزشهایی است که ما به دنبال آنها هستیم یعنی همان ارزشهایی که نهضت برآن پایهگذاری شد، یعنی برای آزادی و دموکراسیخواهی.
توسلی در خصوص انتخابات مجلس هفتم تصریح کرد: شما دیدید که در مجلس هفتم چه اتفاقی افتاد و قابل تصور نبود که شورای نگهبان اینگونه شفاف عمل کند که عده ای از خدمتگذاران نظام را با برچسب ارتداد و بی دینی، ردصلاحیت کردند تا یکسری خاص وارد مجلس شوند.
توسلی با اشاره به اینکه این امر در گذشته هم صورت گرفته است، گفت: مهندس بازرگان در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرد و همین شورای نگهبان رئیس دولت موقت، با آن سوابق دینی و اصالتی که داشتند و با آن سوابق تاریخی، او را ردصلاحیت کردند ولی نهضت آزادی باز هم در انتخابات شرکت کرد.
به گفته توسلی، بعضی از آقایان در آبادگران، معیشت را مشکل اصلی مردم میدانند ولی مشکل اصلی نبود آزادی است، در این ۲۵ سال همه این مطالبات را به عنوان اینکه آزادیخواهی غربی است و موجب بی بند و باری می شود، معرفی کردند.
توسلی در خصوص شرکت در انتخابات تصریح کرد: در انتخابات ریاست جمهوری هم همین ارزشها مطرح است و باید در همین راستا اهداف را مطرح کنیم و هرکه این تحلیلها را پذیرفت و به دنبال این مطالبات بود، در انتخابات شرکت کنند.