صدرحاج سید جوادی؛ یک عمر تلاش برای دموکراسی
۲۰ اردیبهشت , ۱۳۹۲
هاشم صباغیان
آنچه در ادامه میخوانید، گفتگویی است با مهندس هاشم صباغیان که در اختیار ندای آزادی قرار گرفته است.
من از شما تشکر می کنم که در این وضع خفقانی که وجود دارد درباره بزرگانی که به رحمت خدا می روند می نویسید و اطلاع رسانی می کنید . امیدوارم بتوانید با طرح بخشی از خصوصیات این افراد به لحاظ صوتی اطلاعاتی به عموم علاقمندان برسانید.
مرحوم دکتر صدر را من بیش از ۵۰ سال است که می شناسم و در تمام مبارزات قبل از انقلاب، در دوران پیروزی انقلاب و بعد از انقلاب به عنوان انسانی سخت کوش، استوار و مبارز می شناسم. مرحوم دکتر صدر قبل از انقلاب وقتی عده ای از آقایان علما به بلاد مختلف تبعید شدند، از جمله آیت الله طالقانی، آیت الله عظمی منتظری و آیت الله خامنه ای ایشان میرفت و وکیل تمام الاختیار این افراد می شد و در دوران تبعید اینها کارهایی که مربوط به خانواده و شغلشان بود انجام می داد.
استوار و ثابت قدم در راه مبارزه
از جمله ویژگی های شخصیت ایشان میتوانیم به ثابت قدم بودن ایشان در طول مبارزات و حرکت در راستای منافع ملی و حفظ حقوق مردم ایران اشاره کنم. وی از موسسین نهضت آزادی ایران، عضو شورای مرکزی و عضو دفتر سیاسی نهضت آزادی ایران بود. ایشان در قسمت های مختلف همکاریهای که لازم بود انجام می داد و در راه مبارزه به استقبال هر خطری می رفت و بارها زندانی شد.
در قبل از انقلاب و در مشاغل قضایی بسیار استوار عمل کرد و حتی برای رسیدگی به چند پرونده اختلاس که مربوط به افراد شناخته شده بود بدون هیچگونه ملاحظه ای دستور دستگیری آن افراد را داد تا به خلافشان رسیدگی شود.
مرحوم دکتر صدر در دوران اول مجلس نماینده مردم قزوین بود و در مجلس هم نطق های مهمی داشت و بعد از آن هم دیگر کاندیدا نشد.
ایشان در یازدهم فروردین ماه روز رای گیری و اولین رفراندوم قانون اساسی، وزیر کشور بود. ایشان کسی بود که جمهوری اسلامی را اعلام کرد. و در همین یازده فروردین ماه دار فانی را وداع گفت. همین تصادف تاریخی بسیار مهم بود.
در تشویق گروه ها و مبارزان نهایت سعی و پشتکار را داشت و می توان وی را پدر مبارزان واقعی و آزادیخواهان ایران خواند. طول زندگی خوب بود و طولانی و در عرض زندگی ۹۷ ساله شان حداکثر استفاده را به نفع مبارزین و هموطنان خود کردند.
ایشان در پایداری و اعتقاد به راه و هدف و تحمیق دموکراسی بی نظیر بود. ایشان برای تحقق و استقرار دموکراسی در ایران از هیچ تلاشی فروگذار نمی کردند و با تمام قوا در نهضت آزادی فعالیت می کردند. چون هدف نهضت آزادی تامین آزادی و دموکراسی در جامعه است و از هیچ فشار و تهدیدی نمی هراسیدند و به راه و اعتقادشان پایدار بودند و این ارزش ایشان را چند برابر کرده است. علارغم مسائل مختلف اجتماعی راهش را هرگز تغییر نداده است.
آخرین روزها
چند روزی در کما بودند و بعد به رحمت خدا رفتند و در مراسم تشییع جنازه شان در تهران و بیمارستان آبان با توجه به اینکه نمی شد آگهی روزنامه داد و اطلاع رسانی کرد با این حال جمعیت انبوهی در مراسم شرکت کرده بودند و از شخصیت های شناخته شده ای چون انصاری راد، عبدالله نوری و همگی در مراسم تشییع شرکت کردند و خیلی باشکوه برگزار شد و با اینکه اجازه ندادند طول زیادی در مسیر پیاده بر دوش حمل شود ولی با همین وجود مردان و زنان زیادی شرکت کردند. قرار است در مقبره خانوادگی شان در مسجد دفن شوند و مسئولان قزوین نهایت همکاری را انجام دادند و لازم به تشکر است. بنابر همان که در وصیت شان آمده در حرم شاه حسین دفن خواهند شد.
فرزند آیت الله منتظری و گروه های مختلف و آقای خاتمی پیام های تسلیتی منتشر کردند و مبارزه یک فرد مبارز را ارج نهادند و از این جهت قابل تقدیر است و از آقای خاتمی هم کمال تشکر را داریم.
دایره المعارف شیعه یادگار فرهنگی صدر
یکی از اقدامات جالب ایشان چاپ دایره المعارف شیعه بود که از قبل پیگیری هایی از طرف آقای تولیت شده بود و چنین مرکزی تاسیس شد. دانشمندان مختلف با ایشان نهایت همکاری را داشتند و به دلایلی نتوانست پایان بپذیرد و تا حرف میم فکر می کنم جلو رفتند. خاطرم هست تا همین اواخر که در منزل بودند و من به ملاقات ایشان میرفتم می دیدم کارهای مربوط به دایره المعارف جلویشان باز بود و مشغول کار بودند.
از اینکه موفق نشدند که آن را به پایان برسانند کمی مکدر شدند ولی انشالله دیگران پیگیری کنند که این دایره المعارف شیعی به پایان برسد.
درسی برای نسل جوان
اگر از ویژگی های زندگی ایشان پند بگیریم، پایداری، مقاومت و استواری در اعتقاد ایشان است. تزلزل در اعتقادشان ایجاد نشد و در راه مستقیمی که در پیش گرفته بود از هیچ سرمایه گذاری مالی و جانی و فکری دریغ نکردند. اگر نسل جوان در راهی که انتخاب می کنند بدون دغدغه و بی هراس در راه هدفش قدم بردارد اثر جاودان و تاریخی خواهد شد.
گفتگو از فرزانه بذرپور