تاریخ:۲۳/۷/۱۳۶۲
تلگرام مهندس بازرگان به رئیس جمهور پیرامون تأمین آزادی انتخابات
خواننده عزیز:
عمر اولین دوره مجلس شورای اسلامی به زودی به پایان میرسد و لازم است ملت قهرمان ایران نمایندگان خود را برای دومین دوره انتخاب کنند.
اولین انتخابات مجلس در محیطی آزاد و با شرکت همه گروهها انجام شد و اکثریت نمایندگان در جوی آزاد انتخاب شده و برای تصمیمگیریهای قانونی مشروعیت یافتند. حال اگر انتخابات دوره دوم آزادانه و با رعایت حقوقی که قانون اساسی جمهوری اسلامی برای ملت در نظر گرفته است، انجام نپذیرد، بدون تردید مجلس دوم و مصوبات آن مشروعیت نخواهند داشت، بنابراین وظیفه کلیه افراد ملت است که برای تحقق آزادی انتخابات پافشاری نموده و در صورت تأمین فعالانه در آن مشارکت کنند.
آقای مهندس بازرگان، دبیرکل نهضت آزادی ایران، با توجه به اهمیت این انتخابات در سرنوشت جمهوری اسلامی، در نطق پیش از دستور مورخ ۲۰/۵/۶۲ خود در مجلس، بر ضرورت آزادی انتخابات تاکید کردند.
طبق معمول، برخی از نمایندگان مجلس و رسانههای گروهی، به جای ارزیابی صحیح بیانات ایراد شده و با جوسازی و افتراء علیه نهضت آزادی و دبیرکل آن یورش بردند. رئیس محترم جمهوری حجتالاسلام خامنهای نیز در مصاحبهای اختصاصی با روزنامه جمهوری اسلامی مورخ ۱۸/۷/۶۲، در این زمینه، مطالبی اظهار داشتند که پاسخ آن در تلگرام مورخ ۲۱/۷/۶۲ توسط آقای مهندس بازرگان داده شد.
در این نشریه، مصاحبه آقای خامنهای در رابطه با انتخابات و پاسخ آقای بازرگان عیناً درج میشود تا ملت رزمنده ایران بتوانند در رابطه با این موضوع سرنوشتساز به داوری بنشینند.
و نعم الحکم الله
نهضت آزادی ایران
دوشنبه ۱۸ مهر ۱۳۶۲
شماره ۱۲۶۴، سال پنجم
نظرات رئیس جمهور پیرامون انتخابات آینده مجلس
روزنامه جمهوری اسلامی
«ـ در پایان سال جاری انتخابات دومین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار خواهد شد. از هم اکنون دشمنان خارجی انقلاب و همچنین جریانات انحرافی در داخل کشور از قبیل نهضت آزادی ایران سعی در مخدوش جلوه دادن این انتخابات دارند. به نظر شما این تبلیغات به چه منظوری صورت میگیرد و به طور کلی نظر خود را در مورد انتخابات آینده مجلس بیان نمایید؟
ـ به نظر من انتخابات آینده مجلس بهترین انتخاباتی خواهد بود که در این چند سال انجام خواهد شد. اولاً گروههای گوناگونی با آرزوها و هدفهای خاصی در زمینه نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی وارد عمل خواهند شد و یک مبارزه سیاسی و انتخاباتی بسیار شیرین در سطح کشور وجود خواهد داشت. من از همین الان تحرک جریانات مختلف را برای دخالت در انتخابات پیشبینی میکنم. بعضیها ممکن است از این تحرک نگران باشند، اما بنده به آن خوشبین هستم و چه بهتر که گروهها و جریانات فکری و احزاب مختلف و مجموعاً آنهایی که در خط امام هستند از هم اکنون به فکر انتخابات باشند و همت بگمارند که در بنای ایدهآل مجلس آینده نقش داشته باشند. این بهترین چیزی است که ممکن است اتفاق بیافتد. البته گروههای ضد خط امام طبیعی است که در این بنای مبارک هیچ نوع نقشی نخواهند داشت. شما اسم از گروه خاصی آوردید و من مایل نیستم که از هیچ گروهی اسم ببرم، ولی به طور کلی میگویم که کسانی که در خط امام نیستند طبیعی است که در بنای مجلس آینده نقش نخواهند داشت و این به این دلیل نیست که دولت در کار آنها اخلال خواهد کرد. من به آنها اطمینان میدهم که دولت در کارشان هیچ اخلالی نخواهد کرد و هر چه میتوانند در مورد کاندیداهایشان تبلیغات انتخاباتی کنند این کسانی که مدعی هستند که امکان تبلیغات انتخاباتی ندارند، از همین الان دارند تبلیغات میکنند. از هم اکنون آنها مجلس و مجمع دارند و به سخنرانی میپردازند و کتاب و جزوه منتشر میکنند و واقعاً وقاحت میخواهد که کسی از عمومیترین تریبون مجلس که همه مردم آن را گوش میکنند، استفاده کند و در همانجا بگوید که من نمیتوانم صدایم را به گوش مردم برسانم. واقعاً اسم چنین عملی چیست؟ آنها الان دارند نشریه و کتاب منتشر میکنند و تبلیغات انجام میدهند کارهایی که شاید گروههای دیگر هنوز شروع نکردهاند.
پس دولت و دستگاه اجرایی مطلقاً در کار آنها دخالتی نخواهد کرد و مانع کار آنها نخواهد شد، اما مردم هم به آنها رأی نخواهند داد و اینکه میگویم در بنای مجلس آینده نقشی نخواهند داشت بخاطر همین است که اینها در بین مردم موقعیتی ندارند. هیچکس بر علیه آنها تحریک نکرده است. خود آنها کارهایی انجام دادهاند که مردم را از خودشان روی گردان نمودهاند. چرا دنبال این میگردند که یک عاملی بیرون از خودشان برای ناکامیهایشان پیدا کنند؟ چرا به آنچه فکر و تدبیر ناقص شان برایشان پیش آورده نمیاندیشند؟ این مردم چهرههایی را بهعنوان خائن از کشورشان بیرون کردند که اگر دست بر آنها پیدا میکردند آنها را اعدام میکردند، حالا این جریانات مدافع و طرفدار آنها هستند. وقتی آن اشخاص در اینجا بودند، از آنها طرفداری میکردند و حالا هم که فرار کردند به شکلهای مختلفی از آنها حمایت میکنند. این جریانات که با دشمنان مردم دوست و با دوستان مردم دشمنند، آیا میتوانند باز در بین مردم پایگاهی داشته باشند؟
به هرحال بنده به طور قاطع میگویم که انتخابات آینده مجلس جزء آزادترین و پرشورترین و بهترین انتخابات خواهد بود.
البته ما خوشبختانه بعد از انقلاب تا کنون هیچ نوع انتخاباتی نداشتیم که در آن تحمیلی وجود داشته باشد، اما در بعضی از انتخابات آن شور و هیجان و مبارزه انتخاباتی گروهها با هم نبوده یعنی همه گروهها یکصدا نسبت به یک نفر و یا کسانی ائتلاف کردند.
البته در همان انتخابات هم کسانی که در انتخابات رأی نیاوردند انتخابات را متهم کردند. در همان انتخاباتی که بعضی از گروههای ضد خط امام رأی آوردند و الان در مجلس هستند بعضی از کسانی که رأی نیاوردند گفتند که انتخابات باطل است. البته این افرادی که خودشان رأی میآورند نمیگویند آن انتخابات باطل است، اما اگر در در انتخابات آینده رأی نیاورند خواهند گفت که انتخابات درست نبوده است. طبیعی است که آدمهای کم اعتقادی که پایبند به اصول اخلاقی نباشند، هرجا که خودشان نقشی نداشته باشند آن جا را متهم میکنند.
ـ مهمترین برنامه آینده دولت را چه میدانید؟
ـ به اعتقاد من در میان برنامههای گوناگون دولت هیچ بخش خاصی را بهعنوان مهمترین بخش نباید انتخاب کنیم. ما امروز نمیتوانیم بگوییم که به پیشرفتهای اقتصادی احتیاج داریم اما به پیشرفتهای فرهنگی نیاز نداریم. الان بیشترین تلاشی که در دایره کار دولت انجام میگیرد، در خدمت مسائل اقتصادی جزء ملموسترین مسائل جامعه است و اعتقاد بر این است که اگر مسائل اقتصادی حل نشود، حل دیگر مسائل دشوار خواهد بود.
این حرف درستی است اما در عین اینکه بیشترین فعالیت دولت در این زمینه صورت میگیرد نمیتوانم این مورد را جز مهمترین برنامههای دولت بدانم. خوشبختانه بخشهای مختلف هرکدام به کار خودشان به چشم مهمترین نگاه میکنند و این یک حرکت متعادل و خوبی را در سطح دولت ایجاد میکند.»
شماره:۱۸۷۰
تاریخ:۲۱/۷/۶۲
پاسخ آقای مهندس بازرگان دبیرکل نهضت آزادی ایران
به مصاحبه رئیس جمهوری حجتالاسلام والمسلمین آقای سیدعلی خامنهای
تلگرام شهری
بسمهتعالی
جناب حجتالاسلام والمسلمین آقای سیدعلی خامنهای رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران
عطف به مصاحبه اختصاصی با روزنامه جمهوری اسلامی مورخ ۱۸ مهر ۶۲ در زمینه انتخابات آینده و در رابطه با نهضت آزادی ایران و نطق قبل از دستور ۲۰ مردادماه اینجانب در مجلس شورای اسلامی، از وعده قطعی جنابعالی که «انتخابات آینده مجلس جز آزادترین و پرشورترین و بهترین انتخابات خواهد بود» و اطمینانی که به گروهها داده و فرمودهاید دولت در کار آنها هیچ اخلالی نخواهد کرد و هرچه میتوانند در مورد کاندیداهایشان تبلیغات انتخابی کنند استقبال و اتخاذ سند نموده کمال امتنان را دارم. لازم میداند با تأکید بر اینکه آزادیهای قانونی و تشکیل مجلس شورای اسلامی واقعاً مردمی از طریق انتخابات آزاد مطابق با قانون اساسی حلال بسیاری از مشکلات و نارضایتیها بوده یگانه راه تأمین وحدت ملت، تحقق آرمانهای انقلاب و استقرار و اعتلای جمهوری اسلامی ایران است، و قصدم از این تصدیع خدمت صادقانه میباشد نکات چندی را به استحضار ریاست جمهور و هموطنان عزیز برسانم:
۱ـ دعوت اختصاصی برای تدارک انتخابات از آنهایی که دارای تفکر و سلیقه خاص هستند و سلب نقش از سایرین، ناقض بیانات قبلی خودتان و خروج از بیطرفی بوده ممکن است بهعنوان القاء خط و دستور تلقی گردد و تداعی معانی با کلام سابق دکتر اقبال که گفته بود مصدقیها را راه به مجلس نیست، بنماید.
۲ـ عدم اخلال دولت به لحاظ تأمین آزادی انتخابات کافی نبوده لازم است اخلالهای ممکن و منتظر دیگران را هم جلوگیری و امنیت اقدامات و اجتماعات مجاز را تضمین کنند.
۳ـ همانطور که در پاسخ نهضت به فرمایشات جنابعالی مندرج در روزنامه جمهوری اسلامی ۱۱ خرداد ۶۲ و در جواب مقاله ۱۲/۳ همان روزنامه (که هرگز درج نکردهاند) آمده است، دائر داشتن چند کلاس درس خصوصی و انعقاد مجالس محدود بحث یا سخنرانی در محیط دربسته حزب که زیر تجاوز و تهدیدهای مکرر قرار گرفته است و انتشار چند جزوه و کتاب را نمیتوان نشانه فضای آزاد گرفت و ادعای وجود آزادی خواسته قانون اساسی را کرد.
۴ـ علاوه بر آنچه در نطق قبل از دستور گفتهام که «در شرایط حاکم و محیط حاضر که روزنامهها و رسانههای گروهی و راهپیماییها و اجتماعات حالت انحصاری یکطرفه داشته مخالفین و معترضین و غیرموافقین محروم از روزنامه و اجتماعات و سخنرانیهای عمومی هستند و در صورت نامزد انتخاب شدن نگران از حملات و خطرات شدید خصوصاً در شهرستانها میباشند» برای تحقق آزادی انتخابات که وعده فرمودهاید لازم است از هم اکنون و در چارچوب قانون، مساوات و عدالت مابین همه گروهها، جمعیتها، نامزدها و رأیدهندگان اعلام و اجرا گردد و رسانههای گروهی و وسایل و مقامات دولتی و رسمی (همانطور که جنابعالی در مصاحبه خود پیشقدم شدهاید) به سود حزب یا گروههای مطلوب خودشان و علیه سایرین عمل ننمایند و اگر در صدا و سیما یا در مطبوعات وابسته به دولت تبلیغات منفی به عمل آمد، به حکم عدالت و آزادی و انصاف، به اشخاص متهم و به گروههای مظلوم امکان داده شود متقابلاً و متعادلاً از خود دفاع و برای خود تبلیغ نمایند و همه گروهای قانونی (از جمله نهضت آزادی ایران) متساویاً از وسایل دولتی و مخصوصاً از حق امتیاز و انتشار روزنامه و مجله استفاده کنند. روزنامهها و نشریات عمومی نیز بر طبق قانون مطبوعات و برخلاف روال تا به حال ملزم به درج دفاع و توضیح آنها باشند.
۵ـ آیا دولت حاضر است بهعنوان اولین گام اثبات حسن نیت خود برای برگزاری یک میتینگ عمومی انتخاباتی نهضت آزادی ایران موافقت و حفظ امنیت شرکت کنندگان را تضمین نموده در رسانههای گروهی اعلام کند و روزنامههای کیهان و اطلاعات دعوت مربوطه را با دریافت بها منتشر سازند؟ در خاتمه با اغماض از پارهای بیمهریها و اظهارات خلاف واقع و ادب که دربارهام فرمودهاید، سلامتی و سعادت حضرت عالی و توفیقتان را در خدمت به ایران و اسلام از خداوند منان مسئلت مینمایم.
مهدی بازرگان
۲۱/۷/۶۲