شماره: ۱/۱۷۳۸
تاریخ:۰۴/۱۱/۱۳۷۹
پیام جناب آقای دکتر ابراهیم یزدی دبیرکل نهضت آزادی ایران
به مناسبت ششمین سالگرد مهندس بازرگان
بسم الله الرحمن الرحیم
مِنُ المْؤمنِینُ رِجالٌ صَدقُوا ما عُاهُدْوا اللهَ عُلَیًه فَمِنْهْم
مُنً قَضی نَحًبُهْ و مِنْهْم مُنً یُنْتَظِرْ و ما بُدلوُا تَبًدیلاً
(احزاب آیه ٢٣)
ملت ایران یک صد سالی است که برای استقلال کشور علیه سلطه بیگانگان و برای تحقق و تامین حقوق و آزادی‌های اساسی و اولیه خود علیه استبداد مبارزه می‌کند٠ جنبش آزادی‌خواهی و مردم‌سالاری در طی این مدت دراز و طولانی فراز و نشیب‌های فراوان داشته است، اما هرگز متوقف و تعطیل نشده است٠ همیشه در لحظات سخت و تاریک و دلهره‌آمیز و مایوس کننده از میان فرزندان این مرز و بوم و از میان این ملت کسانی پیدا شده‌اند که گام پیش گذاشتند و پرچم مبارزه را برافراشته نگه داشتند٠ شادروان مهندس بازرگان، دبیرکل فقید نهضت آزادی ایران یکی از چهره‌های درخشان این راه پر پیچ و خم و فراز و نشیب محسوب می‌گردد٠ بازرگان از پیشگامان جنبش روشنفکری دینی بود و با استبداد، زور و ستم، دشمنی آشتی‌ناپذیری داشت٠ بازرگان به حق استبداد را تحت هر نام و نشانی و با هر بهانه و توجیهی مردود می‌دانست و آن را ریشه اصلی نابسامانی‌های مزمن جامعه ایرانی می‌دانست٠ بازرگان عمیقا بر این باور راستین قرآنی ایستاده بود که راه دین حق با ربوبیت و الوهیت خدایان زر و زور و تزویر، طاغوت‌ها و جنب‌های کَهُنه و دین‌فروشان ناسازگاری بنیادی دارد٠ او در بیدادگاه نظامی شاه فریاد برآورد که در جامعه استبدادزده خدا پرستیده نمی‌شود٠ او پذیرش واقعی و قلبی دین و عبادت خالصانه خدا را جز با آزادی انسان امکان‌پذیر نمی‌دانست٠ بازرگان دین و آزادی را نه تنها با هم ناسازگار نمی‌دانست، بلکه او فکر و اندیشه و دین، حتی دین حق و راست را بدون آزادی انسان میسر نمی‌دانست٠
بازرگان با تمام وجود به ایران و اسلام عشق می‌ورزید، عبادت خدا را بدون خدمت به خلق نمی‌دید و اسلام را برای ایران و سربلندی ایران، برای بهروزی و آزادی ملت و آبادانی کشور می‌خواست٠ او ملیت و ایرانیت و دیانت و اسلامیت را از ارکان جدایی‌ناپذیر هویت ما ایرانیان می‌دانست و در برابر هر چه که غیر ملی و غیردینی بود می‌ایستاد٠ او پیشگام و پیشتاز نیروهای ملی ـ مذهبی بود٠ بازرگان از خشونت متنفر بود٠ کینه‌توزی را دوست نداشت٠ او حتی دشمنانش را هم دوست داشت٠ او زبان عشق را برتر و کاراتر از هر زبانی می‌دانست و صفات «الرحمن» و «الرحیم» بودن حق تعالی را در عشق به همه موجودات، همه انسان‌ها، همه هموطنان، مجاهدان و صابران و متوکلان می‌دانست٠ بازرگان درباره کسانی که محروم از درک طعم عشق و محبت هستند و جز زبان خشونت هیچ زبانی را نمی‌فهمند، و می‌پندارند با بریدن زبان‌ها و دوختن دهان‌ها و به بند کشیدن عقیده و خنجر آجین کردن عاشقان آزادی و حاکمیت مردم‌سالاری می‌توانند موفق شوند، احساس ترحم و شفقت می‌کرد٠ او بر این باور بود و بارها می‌گفت که این اشخاص نه تنها با عشق و با دین واقعی حق بیگانه و تاریخ را هم نخوانده و یا نفهمیده‌اند، بلکه قرآن را هم توجه نکرده‌اند که خداوند می‌فرماید:
«تِلْکُ الاَیـّامْ نُداوِلُها بُیًنُ النـّاسِ وُ لِیُعًلَمُ اللهُ الَّذینُ آمُنُوا وُ یُتَّخِذَ مِنْکُم شُهُداءَ و اللهُ لایْحِبْ الظّالِمینُ (آل‌عمران ـ ١۴۰)»
آنها فراموش می‌کنند که تاریخ از آنها خشن‌تر‌ها را بسیار دیده است٠ آتیلاها، استالین‌ها را به یاد دارد٠ هیتلرها و موسولینی‌ها را در گل و لای تاریخ دفن کرده است٠
ششمین سالگرد بزرگداشت شادروان مهندس بازرگان را در شرایطی برگزار می‌کنیم که جنبش روشنفکری دینی و نیروهای ملی ـ مذهبی مورد سخت‌ترین و بدترین فشارهای بی‌سابقه قرار گرفته است٠ برادران بزرگوار و عزیزی به ناحق و مظلومانه به اتهام ابراز عقیده به طور غیرقانونی به زندان‌های کوتاه و یا دراز مدت محکوم شده‌اند٠ من در حالی که با این بیماری جانکاه در نبرد و ستیزم، و محروم از حضور در جمع گرم و صمیمی یاران خوب و مهربان و مردم شریف و آزاداندیش می‌باشم به این برادران عزیز زندانی: مهندس عزت‌الله سحابی، که در زمره السابِقون اولئک المْقَربون است، محمود شمس‌الواعظین، عماد‌الدین باقی، اکبر گنجی، احمد زید‌آبادی، حسن یوسفی اشکوری، عبدالله نوری، لطیف صفری … درود می‌فرستم٠ آنها اگر چه در زندان هستند، اما تنها نیستند٠ ملتی حامی آنها و دعاگوی آنان است٠ آنها از زمره کسانی هستند که یوسف‌وار می‌گویند:
یا صاحِبُیُ السـِّجًنِ ءَاَرًبابّ مْتَفـّرِقُونُ خَیًرّ اَمِ اللهُ الواحِدْ القَهـّارْ (یوسف ٣٩)
آنها هیچ گناهی ندارند جز آن که می‌گویند: اِنُ صَلاتیُ وُ نُسْکی وُ مُحًیایُ وُ مُماتی للهِ رُبِ العالَمین٠
دشمنان مردم‌سالاری و جمهوریت نظام بدانند با این رفتارها و با این بستن‌ها، جنبش اصلاح‌طلبی ایران متوقف نخواهد شد، این چراغی است، ایزد برافروخته و کسی را یارای خاموش کردن آن نباشد٠ آزموده را آزمودن خطاست٠
عزیزان، یاران، همراهان، بازرگان و بازرگان‌ها اگر چه دعوت حق را لبیک گفته‌اند، اما آنها نزد ما و در میان ما و در کنار ما و همراه ما هستند٠ راه را ادامه دهید٠ از سختی راه و از فشارها نهراسید٠ با صبر و تلاش، با عشق و ایمان و با توکل به خدای بزرگ، با اعتماد راسخ به حمایت‌های مردمی، هم‌چنان استوار به راه خود ادامه بدهید٠ صبح نزدیک است٠
والسـّلامْ عُلَیًکُمُ وُ رُحًمُهْ اللهِ وُ بُرُکاتُهْ٠ و آخِرْ دُعًوانا اَنِ الْحُمًدِللهِ رُبِّ‌العالَمین
دکتر ابراهیم یزدی
٢۵/١۰/١٣٧٩
