مصاحبه خبرنگار نیوزویک از پاریس با پاسخگوی نهضت آزادی ایران
س۱ـ آیا امیدی هست که شرائط طوری بشود که آقای مهندس بازرگان کاندیدا شوند و اگر کاندیدا شوند قبول دارند که تا حدودی در ایران آزادی و دموکراسی هست؟
ج۱ـ امید تأمین نسبی شرایط اعلام شده وجود دارد.
س۲ـ چقدر آزاد هستند که به عنوان گروه مخالف اپوزیسیون فعالیت کنند و در واقع چراغ سبزی داشته باشند؟
ج۲ـ ایجاد جامعه باز و امکان فعالیت برای گروههای مخالف امری است تدریجی که باید با صبر و تلاش مستمر به آن رسید و نمیتواند به طور ناگهانی و رادیکال صورت گیرد.
س۳ـ اگر کاندیدا شوند برنامهشان چیست و چه خواهند کرد؟
ج۳ـ پس از اعلام کاندیداتوری و در صورت آزادی و امکان، در جریان فعالیت انتخاباتی اصول کلی برنامه خود را اعلام خواهند کرد.
س۴ـ آیا صحیح است که در ماه رمضان آقای خمینی برای حل جنگ از ایشان کمک خواسته و نزدیکی با ایشان به همان منوال سابق است؟
ج۴ـ خیر چنین موضوعی نبوده است.
س۵ـ اگر صحیح است به همان معنی است که مورد حمایت آقای خمینی هستند؟
ج۵ـ از جانب ایشان در این مورد حمایتی ابراز نشده است.
س۶ـ آیا ایشان تنها کسی هستند که میتوانند مسئله جنگ را حل کنند؟
ج۶ـ حل مسئله جنگ به عوامل متعدد داخلی و خارجی بستگی دارد. اینطور نیست که یک عامل به تنهایی منجر به حل مسئله گردد. به کارگیری مجموعهای از عملیات نظامی، سیاسی ـ دیپلماتیک و تبلیغاتی وسیع و مناسب و هماهنگ میتواند راهگشای حل مسئله و خاتمه جنگ و تأمین صلحی شرافتمندانه و عادلانه به نفع دو ملت ایران و عراق بشود. علاوه بر پذیرش چند بعدی بودن راهحلها، کفایت و درایت مجریان، جهت اعمال موثر آنها در شرایط متحول نیز ضروری است . انتخاب شدن ایشان قدم ضروری اول در این راستا خواهد بود.
س۷ـ رابطه ایشان با سران رژیم چگونه است؟
ج۷ـ مقامات مسئول مملکت در سخنرانیها و مصاحبههای نماز جمعه و در سایر موارد و فرصتها به طور مرتب به حملات خود علیه ایشان و سایر مسئولان نهضت ادامه میدهند و اخیراً هم به مناسبت اعلام آمادگی برای کاندیداشدن در انتخابات ریاست جمهوری، این حملات هم از جانب دولتمردان و حاکمیت و از روزنامههای وابسته به آنها و هم از جانب مخالفین رژیم جمهوری اسلامی گسترش و شدت بیشتری پیدا کرده است.
س۸ـ شایع است که رفسنجانی و خامنهای اختلافنظر دارند؟
ج۸- ما هم در حد شایعه شنیدهایم.
س۹- اگر ایشان کاندیدا نشوند چه کسی را ترجیح میدهند که قابل قبول مردم باشد؟
ج۹ـ مسئله اساسی برای ما باز کردن تدریجی جامعه مختنق و بسته کنونی و ایجاد جو سیاسی مساعد جهت قبول و تحمل مخالف و در نتیجه امکان حضور و رشد نیروهای غیرموافق با حاکمیت میباشد. شرکت در انتخابات تعیین رئیس جمهوری برای ما فی نفسه هدف نیست. موفقیت در امری که ما به دنبال آن هستیم نهایتاً بحران سیاسی کنونی کشور را حل کرده و سلامت و تعادل لازم را در جامعه تأمین مینماید. بنابراین هر کاندیدایی از غیر موافقین که واجد شرایط باشد و بتواند این منظور را تأمین نماید مورد حمایت ما خواهد بود.
س۱۰ـ رابطه ایشان با مدنی چگونه است و آیا رابطه با هم دارند؟
ج۱۰ـ نهضت آزادی به طور کلی فعالیت و ارتباطهایش در داخل کشور بوده و با گروهها و شخصیتهای پناهنده یا مقیم در خارج همکاری و ارتباطی ندارد.
س۱۱ـ چه گروهی از آنها که در اگزیل (تبعید) هستند بیشترین شانس را دارند؟
ج۱۱ـ حل بحران سیاسی کنونی کشور را باید در داخل ایران جستجو کرد. هرگونه راهحل از طریق خارج را غیرعملی و غیرقابل قبول میدانیم.
س۱۲ـ آیا ایشان که اینهمه با شهامت حقایق را فریاد میکنند احساس ناامنی نمیکنند؟
ج۱۲ـ حملات مکرر به دفتر نهضت که هنوز در اختیار دادستانی است و ضرب و جرح افراد و پرتاب بمبهای آتشزا و انفجاری به منازل ما و تهدیدهای پی در پی، عدم امنیت ما را نشان میدهد. احساس عدم امنیت هم امری است انسانی. معذلک ما در برابر عظمت وظیفه ملی و انسانی و دینی که بر دوش خود احساس میکنیم خود را به بازگو کردن حقایق موظف میدانیم.
س۱۳ـ علت عدم ترس ایشان چیست؟
ج۱۳ـ بر اساس آموزشهای قرآنی، مؤمنین باید ترس و امیدشان از خدا باشد و در برابر انجام وظیفه و رسالت از هیچ منبع و قدرتی جز خدا ترس و واهمه به دل راه ندهند. دشمنان و مخالفان ما ممکن است بتوانند حیات فیزیکی ایشان را قطع کنند اما فکر و اندیشه را قادر نخواهند بود بلکه برعکس موجب رشد و تعالی آن خواهد شد.
س۱۴ـ بعضیها عقیده دارند که در زمان نخستوزیری قدرت کافی برای مقابله نداشتند حالا اگر زمامدار بشوند آن قدرت را خواهند داشت؟
ج۱۴ـ وضعیت فرق میکند و قابل مقایسه نیست. در شرایط فعلی زمامدار و رئیسجمهور شدن تنها با رأی مستقیم و کافی مردم که خود منشا تغییرات اساسی و قدرت است ممکن و میسر خواهد بود.
نهضت آزادی
۲۵/۴/۶۴