وحشت رژیم و سانسور اخبار دادگاه
انعکاس محاکمه سران و فعالین نهضت آزادی ایران در مطبوعات کشور
وقتی رژیم شاه اجازه نداده بود که متن ادعانامه دادستان نظامیاش علیه نهضت آزادی ایران بطور علنی منتشر گردد انتظار اینکه محاکمات و مدافعات آنان در بیدادگاه شاه منتشر گردد، توقع بیهوده است. در طی جلسات دادگاه ؛ چه بدوی و چه تجدید نظر؛ وکلای مدافع بارها به عدم انتشار اخبار دادگاه در مطبوعات اعتراض کردند. اما رژیم شاه آن چنان دچار رعب و وحشت بود که کمترین اقدامی ننمود تنها اخبار تشکیل دادگاهها آنهم بسیار خلاصه منتشر میشده است. مقامات دادگاه عذر و بهانه میآوردند که مطبوعات خودشان حاضر نیستند مطالب و اخبار دادگاهها را منتشر سازند؛ و گرنه آنها آزادی دارند. زندانیان نهضت آزادی حاضر شدند مطالب و مدافعات خودشان را با پرداخت بهای درج در روزنامهها بچاپ برسانند و این درخواست را در اسفند ۴۲ کتباً به روزنامهها اطلاع دادند. البته واضح بود که رژیم شاه هرگز چنین اجازه ای را نخواهد داد.
برای اطلاع خوانندگان و تکمیل این گزارش بریدههای جراید را که اکثراً فقط خبر تشکیل جلسات دادگاهها و رأی دادگاهها را چاپ کردهاند؛ همراه با نامه زندانیان به روزنامه کیهان عیناً درج مینماییم.
نامه زندانیان به روزنامه کیهان
کیهان شماره ۶۰۷۵ مورّخ دوشنبه ۲۹/۷/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۷۷ مورّخ چهارشنبه ۱/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۸۷ مورّخ پنجشنبه ۲/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۸۳ مورّخ چهارشنبه ۸/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۸۴ مورّخ پنجشنبه ۱۹/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۸۸ مورّخ ۱۴/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۸۹ مورّخ ۱۵/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۹۰ مورّخ ۱۶/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۹۳ مورّخ ۲۰/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۰۹۵ مورّخ ۲۳/۸/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۱۰۱ چهارشنبه مورّخ ۲۹/۸/۱۳۴۲
کیهان مورّخ ۱۷/۱۰/۱۳۴۲
کیهان شماره ۶۱۸۴ مورّخ ۱۳/۱۲/۱۳۴۲
اطلاعات مورّخ ۱۶/۴/۱۳۴۳
مهندس مهدی بازرگان در اولین جلسه دادگاه عادی ویژه شماره (۱)
دادرسی ارتش، مورّخ ۲۹/۷/۱۳۴۲
آیتالله سیدمحمود طالقانی در اولینه جلسه دادگاهعادی ویژه شماره(۱)
دادرسی ارتش، مورّخ ۲۹/۷/۱۳۴۲
نخستین جلسه دادگاه عادی ویژه شماره (۱) دادرسی ارتش در عشرت آباد – مورّخ ۲۹/۷/۱۳۴۲. مهندس بازرگان به اتفاق تیمسار سرتیپ دکترعلینقی شایانفر وکیل مدافع ایشان.
مهندس مهدی بازرگان در اولین جلسه دادگاه عادی ویژه شماره (۱) دادرسی ارتش، مورّخ ۲۹/۷/۱۳۴۲، خود را معرفی میکند. از سمت چپ تصویر:
ردیف اول: سرهنگ عزیزالله امیررحیمی و سرهنگ دکتر اسماعیل علمیه.
ردیفدوم: مهندس عزتالله سحابی، سرهنگ محسن پگاهیو دکترعباس شیبانی.
نخستین جلسه دادگاه عادی ویژه شماره (۱) دادرسی ارتش در عشرت آباد، سرتیپ دکتر علی نقی شایانفر در پشت تریبون
از سمت چپ تصویر:
ردیف اول: مهندس مهدی بازرگان، سرهنگ عزیزالله امیررحیمی، سرهنگ دکتر اسماعیل علمیه، دکتر یدالله سحابی، سرهنگ علی اکبر غفاری، سرهنگ محمود خلعتبری و سرتیپ علیاصغر مسعودی.
ردیف دوم: مهندس عزتالله سحابی، سرهنگ محسن پگاهی و دکترعباس شیبانی
نخستین جلسه دادگاه عادی ویژه شماره (۱) دادرسی ارتش در عشرت آباد، مورّخ ۲۹/۷/۱۳۴۲.تیمسار سرتیپ شایانفر در پشت تریبون
از سمت چپ تصویر:
ردیف اول: مهندس مهدی بازرگان، سرهنگ عزیزالله امیررحیمی، سرهنگ دکتر اسماعیل علمیه، دکتر یدالله سحابی.
ردیف دوم: مهندس عزتالله سحابی، سرهنگ محسن پگاهی و دکتر عباس شیبانی، سرهنگ محمد اعتمادزاده.
دکتر یدالله سحابی در اولین جلسه دادگاه عادی ویژه شماره (۱) دادرسی ارتش، مورّخ ۲۹/۷/۱۳۴۲ در پشت تریبون خود را معرفی میکنند.
از سمت چپ تصویر:
ردیف اول: تیمسار سرتیپ دکتر علینقی شایانفر، مهندس مهدی بازرگان، سرهنگ عزیزالله امیررحیمی، سرهنگ دکتر اسماعیل علمیه.
ردیف دوم: مهندس عزتاللهسحابی، سرهنگ محسن پگاهی و دکترعباس شیبانی.
متهمان دادگاه عادی ویژه شماره (۱) دادرسی ارتش در ساعت تنفس دادگاه، مهرماه ۱۳۴۲، عشرتآباد.
ازراست به چپ، ردیف نشسته: مهندس مهدی بازرگان، آیتالله سیدمحمود طالقانی، دکتر یدالله سحابی
ردیف ایستاده: سید مصطفی مفیدی، ابوالفضل حکیمی، محمدمهدی جعفری، احمد علیبابایی، پرویز عدالتمنش، مهندس عزتالله سحابی، دکتر عباس شیبانی
مهندس مهدی بازرگان، استاد دانشگاه
ده سال زندان
آیتالله سید محمود طالقانی
ده سال زندان
دکتر یدالله سحابی، استاد دانشگاه
چهار سال زندان
مهندس عزتالله سحابی
چهار سال زندان
دکتر عباس شیبانی
شش سال زندان
احمد علیبابائی
شش سال زندان
عباس رادنیا
دو سال زندان
سید محمدمهدی جعفری
چهار سال زندان
ابوالفضل حکیمی
چهار سال زندان
محمد بسته نگار
چهار سال زندان
مصطفی مفیدی
پنج سال زندان
آیتالله طالقانی، زندان شماره ۴ قصر، سال ۱۳۴۲
مهندس مهدی بازرگان، زندان برازجان، فروردین ۱۳۴۵
مهندس عبدالعلی بازرگان در کنار مهندس مهدی بازرگان
به هنگام ملاقات پدر در فروردین ۱۳۴۵در دژ (زندان) برازجان
مهندس مهدی بازرگان (نفردوّم ایستاده)، در میان افسران حزب توده
وملاقات کنندهگان، فروردین ۱۳۴۵، دژ (زندان) برازجان
دکتر کاظم سامی، مهندس مهدی بازرگان، دکتر حبیبالله پیمان
۷/۱۲/۱۳۴۵، باغ زندان قصر
سید مصطفی مفیدی، آیتالله سید محمود طالقانی، مهندس مهدی بازرگان ۷/۱۲/۱۳۴۵، باغ زندان قصر
رضا حمسی، آیتالله طالقانی، مهندس مهدی بازرگان
مورّخ ۷/۱۲/۱۳۴۵، باغ زندان قصر
دکتر محمد مهدی جعفری، مهندس مهدی بازرگان – مقابل زندان شماره۴ قصر
زندهیاد مهندس بازرگان این عکس را به آقای جعفری داده و نوشتهاند:
«همیشه با هم، در راه حق» مهدی بازرگان