به نام خدا
نامه سرگشاده به رئیس جمهور
درباره بازداشت حجت الاسلام محسن سعیدزاده
جناب آقای سیدمحمد خاتمی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
با سلام و آروزی توفیق در طاعت حق و خدمت به خلق
جنابعالی در بیانات ارزشمند خود در دیدار با شرکت‌کنندگان در یازدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، از جمله فرمودید:
“اختلاف، امری طبیعی است به ویژه هنگامی که معصوم در میان ما نیست و ما متکی به برداشتهای خود هستیم… قرائتهای مختلف از اسلام و دیدگاههای گوناگون تحت تأثیر عوامل متعدد اجتماعی، تاریخی، روانی، خانوادگی و محیطی سبب می‌شود که انسانها اختلاف‌نظر و تفاوت برداشت داشته باشند…
نباید بپنداریم که اختلاف نظر سبب تشتت و سقوط می‌شود بلکه باید از این امر طبیعی که امری تکوینی و سنتی الهی است یاد بگیریم که چگونه تعامل داشته باشیم…
عامل دیگر آن است که باید از تحجر و واپس‌ماندگی از زمان نیز نجات پیدا کنیم … ما اهل گفتگو هستیم چرا که اسلام نه تنها در اثر گفتگوی ما بین مذاهب رشد پیدا کرد، بلکه آغوش خود را نیز به سوی اندیشه‌های غیراسلامی گشود.”
متأسفانه به رغم مطالب مهم و مستدل فوق که خوب است مسئولان امر آنها را در مناسبات با مردم و مخالفان اندیشه و عملکرد خود بکار بندند، همان طور که می‌داند بیش از دو هفته است که از بازداشت مبهم و نامشخص حجت‌الاسلام آقای محسن سعیدزاده، محقق اندیشمند در مسائل حقوق اسلامی، ظاهراً به دلیل درج مقاله‌ای از ایشان در شماره ۷۷ روزنامه جامعه مورخ ۷/۳/۷۷ ، توسط دادگاه ویژه روحانیت می‌گذرد و تا کنون هیچگونه اطلاعیه رسمی توسط آن دادگاه یا مسئولان قوه قضائیه منتشر نشده است و مردمی که پس از انتخابات ریاست جمهوری در خجسته خرداد سال قبل امیدوار به حاکم شدن قانون و تحقق شرایط ایجاد جامعه مدنی بودند، شاهد و نگران روند رو به رشد سرکوب اندیشه‌های مستقل و مغایر با قالبها و افکار سنتی هستند.
جناب رئیس‌جمهور، شما بهتر از ما می‌دانید که آقای محسن سعیدزاده از حقوقدانان تحصیلکرده و دارای سوابق قضاوت در محاکم اسلامی است و به دلیل آشنایی دو جانبه با مبانی فقهی و علوم حوزوی و اطلاعات امروزی در رشته حقوق، نظریاتی در زمینه حقوق اسلامی، به ویژه حقوق زنان پیدا کرده است و مقالات ایشان در نشریات متعدد داخلی و سخنرانی‌هایش در کنفرانسهای بین‌المللی در تهران، لندن و کانادا مورد توجه محافل طرفدار نوگرایی دینی و مراکز مطالعات حقوق بشر قرار گرفته و برخی از آثار ایشان به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده است.
برحسب آنچه از مطالعه مقالات ایشان در نشریات جامعه، ایران فردا، زنان، پیام زن و… برای ما حاصل گردیده است، آقای سعیدزاده دارای آرا و اندیشه‌های انتقادی است که بعضاً با نظریات سنتی فقهی و تفاسیری از احادیث و روایات همخوانی نداشته و برداشتهای جدیدی ارائه می‌دهد که گهگاه با انتقادات تند و تیزی نسبت به نظریات “قطعی تلقی شده” توسط بنیادگرایان سنتی همراه می‌باشد. ضمناً ایشان با نشان دادن چهره خشنی از اسلام توسط افرادی موسوم به حزب‌الله مخالفت نشان داده است.
ما ضمن آن که اندیشه‌ها و نظریات آقای سعیدزاده را همانند آرا و اندیشه‌های سایر متفکران قابل نقد می‌دانیم، براین باوریم که به فرض وجود اشتباه و خطا در برداشتهای ایشان، از آنجا که هیچ انسانی مصون از خطا نمی‌باشد، راه مقابله با فکر و اندیشه و انتقاد، دستگیری و زندانی کردن و سرکوب نیست. تجربه ده قرن سلطه کلیسا بر اروپا و سانسور افکار و برپاداشتن دادگاههای تفتیش عقاید باید به حد کافی برای طرفداران و مجریان اجبار و الزام عبرت‌آموز باشد.
به اعتقاد ما سلامت حوزه‌های علمیه و بالندگی و شکوفایی آنها در گرو فرصت دادن به طلاب جوانی است که جرأت طرح مبتکرانه مسائل نوین را داشته و برآنند که فقهی پویا را با توجه به نیازهای واقعی زمان پی‌ریزی نمایند. افتخار حوزه‌ها در طول تاریخ طولانی خود به متفکرانی بوده است که سخن تازه‌ای عرضه نموده و مسأله‌ای از مسائل زمان خود را حل کرده‌اند.
در باره امتیاز مکتب جعفری بارها بر سر منابر و رسانه‌ها شنیده‌ایم که دهری‌مسلکان و منکران خدا و رسول از آنچنان آزادی و اختیاری در زمان امام صادق(ع) برخوردار بودند که حتی در مسجد پیامبر به بحث و تبلیغ علیه دین می‌پرداختند و کسی متعرض آنان نمی‌شد.
اگر یک روحانی و مدرس حوزه علمیه که دارای سوابق خدمت و قضاوت در محاکم قضایی جمهوری اسلامی است، آزادی ابراز عقیده در مسائل نظری مربوط به فروع دین را نداشته و ایمن از تعرض و تهدید و تنبیه نباشد، چه حقی برای سایر شهروندان که فاقد چنین موقعیت‌هایی هستند باقی می‌ماند ؟
پیروان کتابی که آورنده‌اش را به “فاصبر علی ما یقولون” فرمان می‌دهد و علاوه بر تحمل مشرکان، نظریاتشان را منصفانه در قرآن نقل کرده و مرود بحث و تحلیل قرار داده، چه باک اگر قولهای گوناگون شنیده شود و از بهترین آنها تبعیت گردد؟
آیا اگر از خداوند کریمی که به دشمن خود نیز نظر رحمت دارد، چهره‌ای که حتی با دوستان قهر و غضب دارد و آنها را محروم از مهر و محبت می‌کند ترسیم کنیم، منطقی است؟
جناب آقای رئیس جمهور، ما امضاکنندگان زیر از جنابعالی بر اساس میثاقی که با ملت بسته‌اید و پیمانی که با پروردگار دارید انتظار داریم که با استفاده از اختیارات و امکانات قانونی خود این تجاوز آشکار و غیرقانونی به حقوق ملت را که حلقه‌ای از زنجیر زجرآور زورگوییهای نیروهای کم ظرفیت پس از پدیده پیام‌آفرین دوم خرداد ۷۶ است، دفع کنید. زیرا علاوه بر تکلیف دینی و اخلاقی ، به مصلحت نظام در داخل و خارج کشور نیست که با وجود پیام بلندنظرانه جنابعالی در کنفرانس وحدت اسلامی، روحانی مستقل و آزاده‌ای در تنگنای زندان اسیر باشد و هیچ خبری درباره او به مردم ایران و جهان داده نشود.
با تشکر قبلی از توجه و اقدام عاجلی که مبذول خواهید فرمود.
تهران
۴ مردادماه ۱۳۷۷
خسرو آذربایجانی‌ـ حمید آصفی‌ـ عنایت الله اتحاد‌ـ مهندس ابوالفضل بازرگان‌ـ مهندس عبدالعلی بازرگان‌ـ پروین بختیارنژاد‌ـ محمد بسته‌نگار‌ـ مهندس محمد بهزادی‌ـ صفا بیطرف‌ـ عباس پوراظهری‌ـ دکتر حبیب‌الله پیمان‌ـ دکتر غلامعباس توسلی‌ـ مهندس محمد توسلی‌ـ مصطفی تنها‌ـ مهندس مجید تولائی‌ـ درخشنده تیموریان‌ـ دکتر سیدمحمدمهدی جعفری‌ـ ابوالفضل حکیمی‌ـ عبدالکریم حکیمی‌ـ رسول دادمهر‌ـ دکتر حبیب‌الله داوران‌ـ حسین درویش‌ـ عبدالله رادنیا‌ـ تقی رحمانی‌ـ احد رضایی‌ـ صدیقه روستائی‌ـ دکتر رضا رئیس‌طوسی‌ـ دکتر حسین رفیعی‌ـ نسرین ستوده‌ـ دکتر یدالله سحابی‌ـ مهندس عزت‌الله سحابی‌ـ حسین شاه‌حسینی‌ـ مهندس هاشم صباغیان‌ـ سیداحمدصدرحاج سیدجوادی‌ـ مهندس کیوان صمیمی‌ـ اعظم طالقانی‌ـ مهندس اکبر طاهری‌ـ علی طهماسبی‌ـ محمدجعفر عمادی‌ـ رضا علیجانی‌ـ دکتر سیدعلی اصغر غروی‌ـ دکتر غفار فرزدی‌ـ دکتر حسن فریداعلم‌ـ دکتر نظام‌الدین قهاری‌ـ مرتضی کاظمیان‌ـ فاطمه گوارائی‌ـ مسعود لدنی‌ـ مهندس محسن محققی‌ـ محمد محمدی اردهالی‌ـ حسین مدنی‌ـ سعید مدنی‌ـ دکتر مشاءالله مدیحی‌ـ مینو مرتاضی‌ـ مصطفی مسکین‌ـ مهندس رضا مسموعی‌ـ مهندس علی‌اکبر معین‌فر‌ـ دکتر محمد ملکی‌ـ هرمز ممیزی‌ـ مهندس لطف‌الله میثمی‌ـ وحید میرزاده‌ـ خسرو منصوریان‌ـ مهندس اسماعیل ناطقی‌ـ مهدی ناطقی‌ـ مهندس محمود نعیم‌پور‌ـ محمود نکوروح‌ـ مهندس سید حمید نوحی‌ـ دکتر هادی هادی‌زاده‌ـ دکتر ابراهیم یزدی‌ـ حسن یوسفی اشکوری.
